Leren, een combi van denken en doen
Wij mensen leren alleen door herhaling: alleen dan komt het geleerde van ons korte termijn geheugen in ons lange termijn geheugen en hebben we het geleerde ook echt eigen gemaakt.
Als kind doen we niet anders dan herhalen: zo leren we letterlijk met vallen en opstaan lopen. Eenmaal volwassen dagen we onszelf minder uit: we hebben immers de meest essentiële kennis al opgedaan om in ieder geval de dag goed door te komen en ons werk naar behoren te doen. En op basis van onze kennis zijn we ook nog eens in staat om oplossingen te bedenken voor als we problemen tegenkomen.
Dat laatste blijkt echter een valkuil. Omdat we de oplossingen bedenken vanuit wat we al weten, krijgen we vaker dan ons lief is wat we al kregen. Of zoals Einstein het zo mooi verwoordde: “Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg.” De verbeter-kata helpt je te leren van je handelingen en zo te komen tot echte verbeteringen.
De verbeter-kata doet dit door je te begeleiden in het proces van denken én doen. Niet zoals we gewend zijn als opeenvolgende stappen, maar in een continue interactie. De eerste fase is denken: denken over waar je naar toe wilt, waar je nu staat, wat je als eerste stap zou willen bereiken en wat je eigenlijk nu tegenhoudt om daar in één keer naar toe te gaan. Vervolgens ga je doen, je gaat de eerste stap zetten, de eerste actie uitvoeren. En dan ga je weer terug naar denken: wat heeft je dit opgeleverd, wat heb je hiervan geleerd en wat, op basis van het geleerde, zou dan je volgende stap moeten zijn. Om dat vervolgens ook te gaan doen. En zo wissel je het proces van denken én doen continu af. Met als resultaat dat je kennisgrens met elke actie verbreedt, want je leert bewust van elke stap!
De routine van de verbeter-kata leer je aan de hand van een coach. De coach gebruikt hierbij de zogeheten coaching-kata. Deze is als een goede gids: aan de ene kant begeleidt hij je op de weg aan de hand van vaste ijkpunten en geeft je daarmee houvast. Aan de andere kant laat hij je onderweg regelmatig stil staan en nadenken over wat je nu eigenlijk hebt gedaan en gezien opdat je op een gegeven moment de weg zelf kan vinden. De coaching-kata geeft houvast zowel aan de coach als aan degene die gecoacht wordt. In een continu lerende organisatie zijn er kata coaches op elk niveau. Maar een coach kan je pas zijn wanneer je eerst zelf door vele verbeter-kata’s bent gecoacht.
Deze routine van denken én doen bevordert ons leervermogen en maakt dat we steeds beter worden in het verbeteren, aanpassen en innoveren. Door te blijven oefenen, maken we het ons eigen als het tanden poetsen in de ochtend: het gaat vanzelf en is niet meer weg te denken. Het is onderdeel van onze cultuur geworden. En daarmee ook onderdeel van onze dagelijkse gang van zaken.